लिम्वुहरुमा राजनैतिक चेतनाको आवश्यकता

दिल पालुङवा लिम्वु
लिम्वुहरुमा राजतितिज्ञहरु धरै छन् । उनीहरु नेपालको मन्त्री, गृहमन्त्रीदेखि उपसभामुख सभामुखसम्म भएका छन् । त्यस्तै अन्य विभिन्न निकायहरुमा पुगेका छन् । यद्दपी लिम्वुहरुमा राजनितिको चेतनाको जरुरत रहेको छ भन्ने सन्दर्भ यहा देख्दा अचम्म लाग्न सक्छ । तर लिम्वुवानको राजनितीमा नेपालमा गरिएका राजनितीको कुनै अर्थ राख्दैन । किनकी अहिले लिम्वुवानको चाहना लिम्वुवान स्वायत्त राज्य हो । यो घडिमा नेपाली केन्द्रीय स्तरको राजनिती गर्नेहरु असक्षम देखिएका छन् । उनीहरु लिम्वुवानको राजनितीमा पुड्को भएकाछन् । वरु लिम्वुवानको राजनितीमा उचाई सञ्जुहाङ पालुङवा, के.पी. पालुङवा, कुमार लिङदेन, अविचन्द्र इङनाम लगायत लिम्वुवानवादीहरुको छ । उनीहरु लिम्वुवानको माटोमा लिम्वुवानको राजनितीमा सदा अमर रहनेछन् । तर केन्द्रीय सत्तामा रमाएर राजनितीको वैशाखी टेक्नेहरु भोलि लिम्वुवानवाट हराउनेछन् । तसर्थ माथिल्लो नेतृत्व स्तरमा पनि लिम्वुवान राजनितीको चेतना घुस्नु अनिवार्य देखिन्छ ।
नेताहरुमाझैं लिम्वुवानी जनताहरुमा पनि राजनितीको चेतना हुन आवश्यक छ । किनकी अहिले संघीय राज्यको कुरा व्यापक उठीरहेको छ । यो वेला संघीय के हो । स्वायत्त के हो ? लिम्वुवान के हो । कति हो ? लिम्वुवानको इतिहास के थियो । अव के गर्नु पर्दछ-वुझनु पर्दछ । वर्तमान अवस्थामा लिम्वुहरु लिम्वुवानको वारेमा सचेत छन् । तर धेरै लिम्वुहरुलाई लिम्वुवानको वारेमा थाहा छैन । त्यसैले लिम्वुहरुलाई लिम्वुवानको वारेमा राम्ररी थाहा हुनुपर्दछ । त्यसपछि गैह्र लिम्वुहरुलाई लिम्वुवानको वोरमा वुझाउनुपर्दछ । लिम्वुवान लिम्वु जातिको मात्र होईन । सम्पूर्ण लिम्वुवानवासीको हो भनेर सवैलाई प्रत्याभूति दिनु पर्दछ । यसमा एउटा मूख्य कुरा के हो भने कुनै पनि कुराको लागि शिक्षाको आवश्यकता पर्दछ । जनता शिक्षित भएभने राजनैतिक चेतना आफै वढ्दछ । तर नेपालको स्थिती त्यस्तो छैन । जनताहरुलाई राजनितीको वारेमा वुझाउनु पर्दछ । घोकाउनुपर्दछ । भन्नाको मतलव अहिले नेपालमा राजनिती वारेमा घोकाउनु पर्ने अवस्था छ । तसर्थ लिम्वुहरुलाई पनि लिम्वुवानको राजनितीको वारेमा राजनितिज्ञहरुले वुझाउनु पर्दछ । धुरुन्धर रुपमा वुझाउनु पर्दछ । तव मात्र लिम्वुवानको आन्दोलन सहज हुन्छ , सफल हुन्छ । सेवारो ।