प्रकाश यक्सो लिम्बू
एकाध बाहेक प्राय नेपालका राजनैतिक दलहरु लिम्बुवानप्रति सकरात्मक छन् भन्ने अवस्था नै छैन । नेपालको नयाँ संविधान लेखन् प्रक्रियाको मुखैमा आइपुग्दासम्म राजनैतिक दलहरुबाट लिम्बुवान हेर्ने दृष्टिकोण स्पष्ट त के र नयाँ बन्ने संविधानमा फेरी पनि लिम्बुवान नराख्ने षड्यन्त्र हुँदैछ । यता नेकपा माओवादीले अस्पष्ट लिम्बुवान राखेपनि त्यो यथार्तमा अपाङ्ग लिम्बुवान चाहिँ पक्कै हो । अब त्यो अपाङ्ग लिम्बुवान न चल्नसक्छ न बोल्न नै । उसको बर्तमान र भविश्य भनेको माओवादीको हातमा हुन्छ । के यही हो त नेकपा माओवादीले भन्ने गरेको नागरिक अधिकार र जनभावनाको कदर ? यहाँ सबैले बुझनै पर्ने कुरा के हो भने लिम्बुवानवासीको चाहना भनेको विकास मात्र होइन उनीहरुको पहिचान सहितको सुरक्षा पनि हो । भनिन्छ, विद्वानहरु इतिहासको नष्ट होइन जगेर्ना गर्छन् । र, उनीहरु सत्यतथ्यको खोजिकार्यमा अति गहिर्राई डुब्छन् र अति उचाई पनि भर्छन । अरुण-कोसी नदी पूर्वका ९ जिल्लाहरु लिम्बुवान हो भन्ने सच्चाइलाई जानाजान् कुल्चेर पहाडि ५ जिल्लाहरु (धन्कुटा, तेह्रथुम, इलाम, पाँचथर र ताप्लेजुङ्ग) लाई मात्र लिम्बुवान भन्नु नेकपा माओवादीको साधरण गल्ति मात्र होइन सुनियोजित षड्यन्त्र नै हो भन्न सकिन्छ । हुँनत सिङ्गो लिम्बुवान निल्न खोज्नेले सायद यति काम गरिदिंदा ठूलो दानधर्म गरेको सम्झयो होला । तर विना आधार र विना सच्चाइको झुटको खेती कहाँ सप्रन्छ र ? भनिन्छ, भकुण्डोलाई जति ठोक्यो उति नै उफ्रन्छ । अहिले लिम्बुवान प्राप्तिका आन्दोलनहरु झन्झन् मडारिन्दै जाने क्रममा छ । हुँनत नेकपा माओवादी पार्टीभित्र पनि केही चाहिँ लिम्बुवानप्रति सकरात्मक नै छन् भन्ने अवस्था पनि छ । जस्तो, उसैको भातृसंगठन लिम्बुवान राष्ट्रिय मुक्ति मोर्चाले अरुण-कोसी नदी पूर्वका ९ जिल्लाहरु लिम्बुवान कै भूभाग हो भन्ने कुरालाई स्वीकार गरेको छ । त्यो कुरा संयुक्त लिम्बुवान मोर्चामा उ आवद्घ हुनुले त्यही कुराको संकेत दिन्छ । र, यसमा लिम्बुवान राष्ट्रिय मुक्ति मोर्चा र मोर्चाका अध्यक्षः श्री प्रसाद जवेगुको भूमिकालाई त्यो हदसम्म राम्रै भएको मान्नुपर्छ ।
एकाध बाहेक प्राय नेपालका राजनैतिक दलहरु लिम्बुवानप्रति सकरात्मक छन् भन्ने अवस्था नै छैन । नेपालको नयाँ संविधान लेखन् प्रक्रियाको मुखैमा आइपुग्दासम्म राजनैतिक दलहरुबाट लिम्बुवान हेर्ने दृष्टिकोण स्पष्ट त के र नयाँ बन्ने संविधानमा फेरी पनि लिम्बुवान नराख्ने षड्यन्त्र हुँदैछ । यता नेकपा माओवादीले अस्पष्ट लिम्बुवान राखेपनि त्यो यथार्तमा अपाङ्ग लिम्बुवान चाहिँ पक्कै हो । अब त्यो अपाङ्ग लिम्बुवान न चल्नसक्छ न बोल्न नै । उसको बर्तमान र भविश्य भनेको माओवादीको हातमा हुन्छ । के यही हो त नेकपा माओवादीले भन्ने गरेको नागरिक अधिकार र जनभावनाको कदर ? यहाँ सबैले बुझनै पर्ने कुरा के हो भने लिम्बुवानवासीको चाहना भनेको विकास मात्र होइन उनीहरुको पहिचान सहितको सुरक्षा पनि हो । भनिन्छ, विद्वानहरु इतिहासको नष्ट होइन जगेर्ना गर्छन् । र, उनीहरु सत्यतथ्यको खोजिकार्यमा अति गहिर्राई डुब्छन् र अति उचाई पनि भर्छन । अरुण-कोसी नदी पूर्वका ९ जिल्लाहरु लिम्बुवान हो भन्ने सच्चाइलाई जानाजान् कुल्चेर पहाडि ५ जिल्लाहरु (धन्कुटा, तेह्रथुम, इलाम, पाँचथर र ताप्लेजुङ्ग) लाई मात्र लिम्बुवान भन्नु नेकपा माओवादीको साधरण गल्ति मात्र होइन सुनियोजित षड्यन्त्र नै हो भन्न सकिन्छ । हुँनत सिङ्गो लिम्बुवान निल्न खोज्नेले सायद यति काम गरिदिंदा ठूलो दानधर्म गरेको सम्झयो होला । तर विना आधार र विना सच्चाइको झुटको खेती कहाँ सप्रन्छ र ? भनिन्छ, भकुण्डोलाई जति ठोक्यो उति नै उफ्रन्छ । अहिले लिम्बुवान प्राप्तिका आन्दोलनहरु झन्झन् मडारिन्दै जाने क्रममा छ । हुँनत नेकपा माओवादी पार्टीभित्र पनि केही चाहिँ लिम्बुवानप्रति सकरात्मक नै छन् भन्ने अवस्था पनि छ । जस्तो, उसैको भातृसंगठन लिम्बुवान राष्ट्रिय मुक्ति मोर्चाले अरुण-कोसी नदी पूर्वका ९ जिल्लाहरु लिम्बुवान कै भूभाग हो भन्ने कुरालाई स्वीकार गरेको छ । त्यो कुरा संयुक्त लिम्बुवान मोर्चामा उ आवद्घ हुनुले त्यही कुराको संकेत दिन्छ । र, यसमा लिम्बुवान राष्ट्रिय मुक्ति मोर्चा र मोर्चाका अध्यक्षः श्री प्रसाद जवेगुको भूमिकालाई त्यो हदसम्म राम्रै भएको मान्नुपर्छ ।
No comments:
Post a Comment