ईश्वरको अनुभूति सामुदायीक कार्यक्रम

सूचना - - - - - - - - - - - सूचना - - - - - - - -  - सूचना

श्री सत्य सार्इबाबा सेवा संगठन चुनवानद्वारा आयोजना हुन गैरहेको "ईश्वरको अनुभूति सामुदायीक कार्यक्रम" मा सम्पूर्ण मानुभावहरु सहभागी भैदिन हुन हार्दिक अनुरोध गर्दछौ ।


सदा सार्इ सेवामा


अध्यक्ष
कान्ता र्साईराम - ९६५१७४५४


स्थान - याउ मा ताई कम्युनिटी हल
मिति - २०११ /०७ /२४ आइतबार
समय - ०५ः४५ देखि ०८ः५० बजे सम्म
प्रवेश निशुल्क हुनेछ ।

गीतकार कृष्णकला वनेम,गीत र हङकङ

टंक सम्वाहाम्फे

फेसबुकको सञ्जालले आज बिश्वभर नै तहल्का मच्चाई रहेको छ । साहित्य,संगीत,फिल्म,भिडियोआदि,मात्र नभएर ब्यापार,ब्यावसाय,राजनिति,नाता,मायाँप्रेम,सेवा,सामाजिक कार्य,समाचार,तस्विर,महत्वपूर्ण दस्तावेज,विज्ञापन,सूचना,कम्प्युर गेम,आआफ्नै स्तर, समूह,रुची अनुसारको, समूह,लिङग अनुसारको समूह आदिइत्यादि यो फेसबुकले यस्ता अनेकौ कुराहरु ,विषयबस्तुहरु बोकेर आईदिएको छ । त्यसो त फेसबुकको नकारात्मक पक्षहरु पनि छन् अनेकौ विकृतिहरु भित्राएको । जुनसुकै कुरा आउँदा जहिले पनि सकरात्मक र नकरात्मक दुवै पक्ष आए कै हुन्छ । ती सवै कुरा छुट्याएर आफुले फाईदा लिने कुरा आफ्नो हातमा,विचारमा,सोचमा भर पर्दछ । बरु विकृतिलाई कसरी घटाउँन सकिन्छ त्यतातिर लाग्नुनै उचित ठहरीन्छ । अहिले आएर फेसबुकमा नेपाली साहित्यले पनि निक्कै ब्यापक रुपले आफ्नो स्थान बनाएको तपाई हामीले महसुस अथवा अनुभव गर्दैछौ । कतिपय साहित्यकारहरुले दिनहुँ त कतिले १,२ दिनको फरक हुँदै हप्ता महिना सम्ममा आफ्नो नामको फेसबुक चलाए कै हुन्छौ । जहाँबाट आफ्नो सिर्जना सम्प्रेषण गर्ने र अरुको सिर्जना हेर्न सकिन्छ । त्यो फाईदा हामी सिर्जना गर्न रुचाउँने,पढ्न रुचाउँनेले गरीरहेका छौ । नेपाली साहित्यले साइवर सञ्जालमा यसरी फड्को मार्नु भनेको नेपाली भाषा साहित्यको बडोत्तरी हो । यहि फेसबुक चलाउँने क्रममा विगत छ महिना अघि देखि गीतकार कृष्णकला वनेम साहित्यिक मित्रताको रुपमा आईन । उनका अनेकौ गीतहरु पढ्दै आएको छु र मैले जान्दो आफ्ना प्रतिक्रिया दिँदै आएको छु । खास गरेर विगत ३ वर्ष देखि इजरायल भूमिलाई प्रयोग गरेर आफ्ना गीतहरु फेसबुक मार्फत सम्प्रेषण गर्दै आउनु भएको छ । धेरथोर मेरो सम्पर्कमा आएपछि सल्लाह सुझाव पनि साइवरबाट नै दिईरहेको छु । इजरायल भूमिलाई प्रयोग गरेर साहित्यलाई सशक्त रुपले अगाडी बढाउँने नारी स्रष्टाहरुमा दीप्स शाह,मनु लोहरुङ राई आदिको नाम सुनेको छु र पढेको पनि छु अन्य पनि धेरै हुनु हुन्छ होला । तर म अहिले गीतकार कृष्णकला वनेमको गीतको बारेमा केहि चर्चा गर्न खोजि रहेको छु । चर्चा यसकारण गर्न खोजिरहेको छु कि वहाँ इजरायल बसेर हङकङलाई केन्द्रविन्दु बनाएर गीत लेख्नु हुन्छ । हङकङको नेपाली जनजीवनको गीत प्रस्तुत गर्नु हुन्छ । जो कि म केहि बर्षदेखि निरन्तर हङकङलाई कर्मभूमिको रुपमा सम्झेर बसेको छु तर पनि हङकङको नेपाली जनजीवनको गीत लेख्न सकेको छुइन । त्यसैले पनि उनको बारेमा लेख्न उत्साहित भएको छु । खास गरेर म उनको गीतकारीता बाहेक अन्य लेखनको बारेमा म अनभिज्ञ छु । गीत उनको भिन्नै विषयबस्तुभएको निरन्तर अध्यायन गर्दै आएको छु । र उनको गीतको प्रस्तुति,कला,भाव सघन रुपले पाईएको छ । गीत कै प्रतिक्रियाहरु पल्टाएर हेर्दा पनि थाहा हुन्छ । साथै हरेक नयाँ गीतमा नौलो ढङगको गीत पस्किनुमा उनको क्षमता प्रदर्शीत भएको पाईन्छ । पराईभूमिमा बसेर समयलाई चिन्न सक्नु,पक्रनु सक्नु ज्यादै सह्रनिय कार्य हो । यसले के पनि जनाउँदछ भने अव इजरायल भूमि पनि नेपाली साहित्यको लागि एक नयाँ केन्द्र साथै उर्वरभूमिको रुपमा लिन सकिन्छ । र त्यहाँ बसोवास गर्नु हुने स्रष्टाहरुले आफ्नो कृतिहरु धमाधम प्रकाशनमा ल्याउँनु भएको कुरा हामीले निरन्तर पत्रपत्रिकामा जानकारी पनि पाई नै रहेकाछौ । हङकङ अथवा त्यहाँ वसोवास गर्ने नेपालीसंग जोडिएका गीतलाई म यहाँ प्रस्तुत गर्न चाहन्छु ।

हङकङमा छौ नी कान्छा म त गाउँघरैमा

नविर्स है कान्छा मलाई भूलि रमझमैमा

भेट भयो पहिलो चोटी राजारानी गाउमा,

बाधी दियौ बैना तिमीले पटुकीको छेउमा,,

मोती जस्तो दन्तै राम्रो मोहनी आखैमा ,

मुटु छुने गीत गायौ हाक्पारे भाकैमा ,,

पाती राख्यौ देवीथानमा जादा हलीमेला,

चीनो दियौ पछ्यौरीमा छुट्टीने त्यो बेला,,

लज्जालु छ मुहार तिम्रो कोठी गालैमा ,

लैजाउ सङ्गै मलाई पनि आउने सालैमा,,

यहाँ प्रेमीकाले गाउँबाट आफ्नो प्रेमीलाई मायाँमा दिएको सन्देश भेटिन्छ । नेपालमा संगसंगै बस्दाबस्दै बाध्यतावस् प्रेमी हङकङ पुगेको हुनाले उनी प्रतिको मायाँप्रेम जीबित पार्न त्यहाँको रमझममा भुलिएर प्रेमीकालाई नभुल्न आग्रह गरेको देखिन्छ । यहाँ वास्तविकता पनि ठ्याक्कै त्यस्तै त्यस्तै नै छ । कतिपयले वाचा वन्धन गरेर आफ्नो प्रेमीले प्रेमीकालाई र प्रेमीकाले प्रेमीलाई भुली दिएको उदाहरण हङकङमा प्रसस्तै छ जस्तो मलाई लाग्छ । एक त यो गीतले प्रेमी प्रेमीकालाई अन्तर शन्देस पनि दिएकोछ । त्यसपछि गीतमा धेरै प्रसंग नेपालको ल्याईएको छ । किनभने प्रेमी र प्रेमीका नेपालकै भएको हुनाले मायाँ प्रीति,गाउँ ठाउँहरु साथै देवीथानमा पाती समेत चढाएको कुरालाई गीतमा ल्याउँनु नेपालीपनले भरीपूर्ण भएको पाईन्छ । अन्त्यमा विदेशबाट धन कमाएर आएपछि संगै वस्ने इच्छा प्रकट गरीएको छ । त्यो वास्तवमा जुनसकै प्रेमी र प्रेमीका बिच प्रस्ताव हुने कुराहरु हुन् । मनसाय ब्याक्त गरीने कुराहरु हुन ।

हङकङकै प्रसंगले बाधिएको दोस्रो गीतलाई हेरौं ।

आए म त गाउँघर छाडी हङकङ शहरैमा

धन कमाई हाँसी खुशी जीउँने रहरैमा

हजारौमा एक्लै भए स्टारफेरी घुम्दा,

बाधीरैछु रहरहरु बैश आई चुम्दा,,

सबै जान्छन दिल जोड्न मङ्कीहिलैमा,

राखीरैछु माया तिमीलाई भित्री दिलैमा,,

सुनको बाला किनीरैछु सेन्ट्रलफेरी जादा,

सिन्दुरपोते लगाई दिन्छु एस्पाली म आउदा,,

फर्की आउदा ल्याउनेछु तिमीलाई साथैमा,

हात समाई घुमौला ओसन पार्कैमा,,

यो गीतले ज्यादै वास्तविक विषयबस्तु बोकेको छ । खास गरेर हङकङमा शहरबाट भन्दा पनि बढी गाउँघरबाटै आएका छन् नेपालीहरु । यहाँ आउँनुको उदेश्य प्रथम त धनसम्पती कमाउँनु नै हो । अन्य हिसावले आउँने भनेको कमै मात्र पाईन्छ । यसलाई हङकङ भन्दा टाढा बसेर यहाँको वास्तविकतामा लेख्न सक्नु त्यो ठाउँ र त्यहाँ बसेका नेपालीहरु प्रति सहानुभूति जाग्नु हो । र हङकङे नेपालीहरुको विषयमा बढी मोह जाग्नु पनि हो । साथै हङकङका मुख्यस्थलहरुको जानकारी हुनु पनि हो । नत्र भने ती हङकङका मुख्यस्थलहरुलाई गीतमा समावेश गर्न सकिन्न । नेपालीहरुले धेरै भन्दा धेरै कार्यक्रम गर्ने स्थल मङकी हिल, ताईमोशान आएको छ । स्टार फेरी,सेन्ट्रल फेरी र ओसन पार्क अर्को घुम्ने फिर्ने रमणिय ठाउँहरु हुन् । यसरी कलात्मक ढङगले यहाँको विषयबस्तु ल्याउँनु पक्कै पनि चानचुने कुरा होइन । यो ठाउँमा कति लेखक,साहित्यकारहरु रहदै आउँनु भए पनि यस्ता खाले गीतहरु कमै मात्र लेखिएको छ । सायद गीतकार बुद्धबीर लामा हङकङ डुल्न आउँनु भएकोवेला लेख्नु भएको गीत तिमीलाई हङकङ पुर्यायो आईडी कार्डैले,कन्दरा वेण्डले गाएको हङकङ पोखरा, गीतकार रमेश पौडेलले लेख्नु भएको स्टारफेरीमा भन्ने गीतहरुले धेरै चर्चा पाईसकेका छन् । त्यसरी नै राम्रो संगीत र स्वर पायो भने कृष्णकला वनेमको गीतले पनि चर्चाको शिखर निश्चय नै चुम्नेछ । उनले हङकङको विषयमा मात्रै नभएर साउदी अरबको विषयमा पनि गीत प्रस्तुत गरी सक्नु भएको छ । हङकङमा नेपालीहरुको बसोबासलाई लक्ष्य गरीएर लेखिएको गीत निक्कै मर्मस्पर्शी खालको छ । यी गीतहरु बाहेक अन्य गीतहरु अझ परीस्कारका साथ नेपाली लेखक,पाठक,समालोचकहरुको सामु ल्याउनु नै हुनेछ भन्ने कुरामा म विश्वस्त छु । गीत लेखन अन्य विधा भन्दा गहन विधा हो किनकी यो स्वराङकन भएर सोझै श्रोता तथा दर्शकहरुको माझ पुग्दछ । आजलाई मैले यिनै दुइ गीतहरुमा आफ्नो छोटो विचार प्रस्तुत गरेको छु । यहाँ बसोवास गर्ने साहित्यकारहरुले बिर्सीएको बिषयबस्तु प्रस्तुत गर्नु भएकोले पनि मैले चर्चा गर्न योग्य ठानेको छु । र मैले चर्चा नगरे पनि कुनै न कुनै दिन चर्चा भएरै छाड्थ्यो । अन्य गीतहरुको बारेमा पछि चर्चा गर्नेछु आजलाई म यहि रोकिन्छु । धन्यवाद ।

गीतकार कृष्णकला वनेम

राजु आङदेम्वे,(राज कुमार)

जन्म - २०३४ फाल्गुन
जन्म स्थान - आङसराङ - ७ पान्थर लिम्बुवान
वाल्यावस्था - मावली गाउँ रानी गाउँ - ६ पान्थर
आमा - स्व.इन्द्र कुमारी आङदेम्वे,सम्वाहाङफे
बाबा - फौद सिंआङदेम्वे
पेशा - गायन
प्रारम्भ - संगीत यात्रा २०५० सालबाट
गायन विधा - लिम्बु भाषा,लोक आधुनिक
रुची - समाज सेवा
शिक्षा - स्नातक

लिम्बुभाषाबाट प्रकाशित गीति संग्रहहरु
१.सिमेरिङ - २०५४
२.लाङयोक - २०५६
३.मना - २०६२
४.साक्मा - २०६४
५.सिलामसाक्मा - २०६६

नेपाली भाषाबाट प्रकाशित गीति संग्रहहरु
१.रानीगाउँ - २०५७
२.हाक्पारे पालाम गाउँदै - २०६५
३.कथा जीन्दगीको - २०६७

सांगीतिक यात्राहरु विशेष भाषीक गीतहरु
१.लिम्बु विद्यार्थी मञ्च केन्द्रिय समिति सांस्कृतिक साँझ,काठमाडौ
२.१४ राष्ट्र आदिवासी गीत कम्पिटिसन कोरीया - दोस्रो
३.फक्ताङलुङ सयङ (सेक्फूङ) छनौट कार्यक्रम,धरान
४.चासोक तङनाम सांस्कृतिक कार्यक्रम धरान (कियाचु,सुनसरी)
५.मेन्छ्यायेम एफ.एम. बार्षीक उत्सव सांस्कृतिक कार्यक्रम ,तेह्रथुम २०६६
६.गजुरमुखी महोत्सव इलाम
७.ताप्लेजुङ आइडल छनौट, ताप्लेजुङ २०६६
८.त्रिसाली मेला साँस्कृतिक कार्यक्रम २०६७ पान्थर यासोक
९.गुरु मन कुमार सम्वाहाम्फे शुभ जन्मोत्सव इभाङ साँस्कृतिक कार्यक्रम (र्इलाम)
१०.विशेष यासेली सहयोग साँझ २०६६
११.पूर्वाञ्चल साँगीतिक यात्रा (र्इलाम)
१२.आदिवासी साँस्कृतिक साँझ काठमाडौ

संघसंस्थाहरुमा आवद्ध
हाल - फक्ताङलुङ साँस्कृतिक मञ्च केन्द्रिय समिति - उपाध्यक्ष
१.फक्ताङलुङ साँस्कृतिक मञ्च केन्द्रिय समिति - सचिव - २०६४
२.लिम्बु विद्यार्थी मञ्च केन्द्रिय समिति साँस्कृतिक विभाग प्रमुख २०५७ - ५९
३.किरात याक्थुङ चुम्लु ङ साँस्कृतिक संयोजक समिति २०५८ सहसचिव
४.याक्थुङ कलाकार संघ केन्द्रिय सदस्य २०५८
५.नेपाल कोरीया साँस्कृतिक मञ्च संस्थापक सचिव २०६१
६.नेपाल कोरीया साँस्कृतिक मञ्च संस्थापक महासचिव २०६३
७.आदिवासी विद्यार्थीइकाई समिति आर.आर.क्याम्पस काठमाडौ सह-संयोजक २०५८

मेन्छ्यायाम एफ.एम.संग राजु आङदेम्वेको वार्ता नेपाली भाषामा

मेन्छ्यायाम एफ.एम.संग राजु आङदेम्वेको वार्ता लिम्बु भाषामा

लिम्वुवानको लागि सवै लिम्वुवानवादीहरु एक हुन आवश्यक

दिल पालुङवा लिम्वु

पृष्ठभूमि

लिम्वुवानवारे नयां पुस्तालाई विगतभन्दा केही वढी मात्र ज्ञान भएको महशुस भैरहेको अवस्थामा अझै अधिकांश युवाहरु लिम्वुवानको इतिहासवारे,अवस्थावारे अनविज्ञनै रहेका छन् । लिम्वुवान के हो,कति हो र किन खोजिरहेका छन्-उनीहरु भन्ने गर्दछन् । कोही त विरोध पनि गर्दछन् । वरु अन्य जातिहरुले समर्थन गर्दछन् । यसको मूख्य कारण भनेको के हो भने लिम्वुवान वारे राम्रो जानकारी सम्वन्धितहरुलाई नपुग्नु हौ । लिम्वुवान विगतमा पनि थियो, विचमा समाप्त पारीयो र अहिले पून हुनुपर्दछ भनिएको वारे वुझ्न नितान्त आवश्यक छ ।

नेपाल राष्ट्रको उत्पत्ति भएको पृथ्वीनारायणको एकिकरण अभियान वि.सं१८३१ देखि मात्र हो । त्यो भन्दा हजारौं वर्षअघिदेखि लिम्वुवानको अस्तित्व थियो । गोर्खाले युद्धमा नजितेको कारण लिम्वुवानलाई स्वायत्त अधिकार दिएर नेपालको स्वशासित क्षेत्र वनाएको थियो । लिम्वुहरुलाई स्वशासन सुम्पिएको थियो । सोही मुताविक लिम्वुवान सञ्चालित थियो । तर वि.सं२०२१ सालमा भूमिसुधारको नाम लिएर राजा महेन्द्रले लिम्वुवानको भूमि अधिकार किपट प्रणाली र स्वशाशनको अधिकार समाप्त पारे । त्यो भन्दा पहिलेदेखि पनि लिम्वुवानको अधिकारहरु कटौतीको क्रममा पारिएको थियो ।

लिम्वुवानको अधिकार कटौती गर्न शुरुभएदेखिनै लिम्वुहरुले नेपाल सरकारमा आफ्नो अधिकार कटौती नगर्न आग्रह गरेका थिए । तर सरकारवाट सुनुवाई पटक्कै भएन । यद्धपी यो माग गर्ने क्रम जारीनै रहयो । यस क्रममा धेरै लिम्वुहरुले शाहदात प्राप्त गरे । यही क्रमको निरन्तरता अहिलेसम्म भैरहेको छ । पहिले पञ्चायत कालमा भूमिगत भएर काम गरिन्थ्यो । अहिले खुला रुपमा लिम्वुवानको वारेमा आवाज उठाउन पाईएको छ । यो हाम्रै पूर्खाहरकौ लिम्वुवान प्रतिको वलिदान तथा लगावकै कारण हो । तर पहिले लिम्वुहरु एकै ठाउमा रहेर काम गर्थे । अहिले विभिन्न समुहमा आवद्ध छन् । त्यस्तै पहिले देश राजाले चलाउथे । अहिले पार्टीहरुले चलाउछन । यद्धपी विभाजित सानो समुह भएर काम गर्नु अवश्य पनि कमजौर हुनु हो । यसर्थ सवैजना गोलवन्द हुन नितान्त आवश्यकता छ । एकतामानै वल हुनेछ ।

गोलवन्दको तरिका

विगत वर्षहरुमा पञ्चायत कालदेखिनै लिम्वुवानको लागि आवाज उठाउने पार्टी भनेको लिम्वुवान मूक्ति मोर्चा(वीर नेम्वाङ) थियो । त्यसपछि माओवादी पार्टी भातृसंगठनकोरुपमा लिम्वुवान राष्ट्रिय मूक्ति मोर्चा, त्यसपछि लिम्वुवान राष्ट्रिय मोर्चा(हङकङमा स्थापित),त्यसपछि संघीय लिम्वुवान राज्य परिषद-केही समयपछि फुटेर यही नामको दुइवटा,सञ्जुहाङ र कुमार),त्यस्तै अन्य केही पार्टीहरु छन् । त्यसपछि एमाले, कांग्रेस, जनमुक्ति आदि पार्टीहरुकौ भातृसंगठनहरु प्नि स्थापना भएका छन् ।

स्थापनकालदेखि सञ्जुहाङको नेतृत्वमा रहेको संघीय लिम्वुवान राज्य परिषदले व्यापक लिम्वुवानी समर्थन जुटाउन सफल भएको थियो । सडक आन्दोलन पनि उत्कर्षा पुगेको थियो । यस आन्दोलनलाई हङकङमा स्थापित लिम्वुवान राष्ट्रिय मोर्चालै पनि भरमग्दुर सहयोग गरेको थियो । स्थिती थाम्नै नसक्ने भएर अन्तरिम सरकार वार्ता गर्न वस्न वाध्य भएको थियौ । वार्तापछि आन्दोलनको स्थगन र लिम्वुवान स्वायत्त राज्यको स्थापनाको सुनिश्चितताको सम्झौता भएको थियो । समझौतामा सरकारको तर्फबाट तत्कालिन शान्ति मन्त्री रामचन्द्र पौडेल र संघीय लिम्वुवान राज्य परिषदको तर्फबाट अध्यक्ष सञ्जुहाङ पालुङवाले हस्ताक्षर गरेका थिए । त्यसपछि यो पार्टीमा वाहिरी र भित्री शत्तिहरु लागेर फुटाईकन छाडे । लिम्वुवानवादीहरुको मन खिन्न भएर गयो । अन्तरपार्टी कलह निम्त्याएर सञ्जुहाङ र कुमार दुवैको पार्टी पून फुटेर वसेका छन् । यद्धपी यी दुइ पार्टीहरु नै अहिलेको निर्णायक खेलाडि हुने देखिन्छ । तसर्थ लिम्वुवानको खातिर यी पार्टीहरु पहिला जुट्नु आवश्यक देखिन्छ । त्यस्तै क्रमश सवै लिम्वुवानवादी पार्टी एकजुट भएर अघि वढ्नु पर्दछ । त्यस्तै अन्य पार्टीमा आवद्ध लिम्वुवाननवादीहरुलाई पनि मोर्चामा आवद्ध गराउदै लैजानु पर्दछ । अन्य पार्टीकाले समर्थन गर्नेछन् । विरोध गर्दैनन किनकी उनीहरु आफ्ना पार्टी छोड्न चाहदैनन । तर लिम्वुवान भारी मात्रामा चाहान्छन् ।

यहा विचारणीय कुरा के छ भने लिम्वुहरु ९९ प्रतिशत लिम्वुवान चाहान्छन् । त्यस्तै अन्य लिम्वुवानवासीहरु प्नि लिम्वुवान चाहन्छन् । यो कुरा वुझेर कार्य गर्नुपर्ने हुन्छ । किनकी लिम्वुवानले छुट्टै स्वतन्त्र लिम्वुवान चाहेका होईनन् । उनीहरुले संघीय नेपालको स्वायत्त लिम्वुवान राज्य मात्र चाहेका हुन् । जुन कुरा अन्तरिम संविधानमा संघीय नेपाल हुने भनेर उल्लेख भैसकेको छ । उही मोडलमा मात्र फरक हो ।

निस्कर्ष

लिम्वुवानको लागि सम्पूर्ण लिम्वुहरु सहमत छन् । लिम्वुहरु देशविदेश जहाँ वसेपनि लिम्वुवानप्रति चिन्तित छन् । लिम्वुवानको लागि भावानात्मकरुपमा संगठित छन् । लिम्वुवानलाई विविध सहयोग पुर्याई रहेका छन् । यो कुरा सम्वन्धित सवैले वुझ्नुपर्ने हुन्छ । तर विडम्वना हामीमा पनि संकूचित घेराहरु रहेका छन् । हुनत यो कुरा नचाहदा नचाहदै गर्नु परेको छ । त्यो के भने हङकङमा स्थापित लिम्वुवान राष्ट्रिय मोर्चा नेपालमा सञ्चालित संयुक्त आन्दोलनमा सहभागि भएर अघि वढ्न चाहने कुरा स्वयं अध्यक्ष नेपाल गएर प्रस्ताव राख्दा स्वीकार्य भएन । कसरी हुन्छ हामी लिम्वुवानी आन्दोलनलाई आवशयक सहयोग गर्न सकिने वताउदा पनि हुन सकेन । तर आर्थिक सहयोग चाही माग्ने गर्दछन् । वास्तवमा यस्तो तरिका सकारात्मक होईन । त्यसलाई मिलाएर समायोजन गरेर लैजानुपर्दछ । त्यस्तै यु.के लाई पनि भनियो । तर अवको वाटो भनेको के हुनुपर्दछ भने र्सवप्रथम लिम्वुवानको लागि मात्र खोलिएका पार्टी एकिकरण गर्दै जाने र अन्य पार्टी भातृसंगठनहरुलाई पनि आवद्ध गर्दै लैजाने । विदेशमा स्थापित लिम्वुवानी संगठनहरुलाई पनि एकिकरण गर्ने तथा त्यस्तो हुन नमिल्नेलाई समन्वय गरेर अघि वढेर जाने । लिम्वुवानमा स्थापित र र्सवमान्य नेताको अभाव भएकोले गर्दा कसैको नेतृत्व स्वीकार्य मानिएको छैन । तर यो परिपाटीलाई ध्यान दिदै वर्तमान घडिको लागि कसैको पनि नेतृत्वलाई स्वकिार्ने । जुन मतदानको आधारमा वहुमतको आधारमा चयन होस । हुनत हो, सुवास नेम्वाङको नेतृत्व लिम्वुवानले चाहन्छन् । तर त्यो परिपूर्ति हुदैन । कोही चाहन्छन् पद्मसुन्दर लावती लगायत वरिष्ठ राजनितीकर्मी तथा वैरागी काईला, वालकृष्ण मावोहाङ, चैतन्य मेन्याङवोहरु आदिजस्ता वुद्धिजिवीहरुले नेतृत्व गरुन । तर यो पनि भैरहेको छैन र तल्लो स्तरवाट उठिरहेका नयां नेताहरुले लिम्वुवान हांकिरहेका छन् । अव हाकिने पनि स्थिती हुदैछ । तर माथि उल्लेखित व्यक्तिहरु नेतृत्वमा नआएतापनि उहाहरुको समर्थन आफ्नो ठाउमा रहेको कुरालाई विर्सन हुदैन ।

लिम्वुवानवादी एकठाउमा आएपछि लिम्वुवानका अन्य आदिवासीहरु जस्तै लोहरुङ, अठप्रे, याख्खा, मेवाहाङ आदिसंग छलफल चलाउदै ऐतिहासिक लिम्वुवानको आधार तथा दाजुभाईको रुपमा भातृत्व कायम गर्दै अघि वढ्ने तथा अन्य जातिहरुको सवालमा पनि लिम्वुवानको ऐतिहासिक पाटोलाई उजागर गर्दै लिम्वुवानको खातिर अघि वढ्ने । यसो भएमा लिम्वुवानले जनर्समर्थन प्राप्त गर्न सक्छ र शान्तिपूर्ण तवरवाट आफुले सोचेको सम्झेको लिम्वुवान प्राप्त हुनेछ ।र वर्तमान समय भनेको सवैको विचार तथा अस्तित्वलाई कदर गर्दै अघि वढ्ने समय भएकोले लिम्वुवानवादीहरुले अरुको अवस्था र स्थितीलाई पनि मध्यनजर गरेर अघि वढ्नुपर्ने हुन्छ । इतिहासमा लिम्वुवानमा लिम्वुजातिको मात्र वसोवास थियो । तर अहिले लिम्वुवानमा विविध जाति वसोवास गर्दछन् । करिव १०३ जाति, ६२ भाषीहरु र ८ विभिन्न धर्मावलम्वीहरु रहेका छन् । तत्कालिन समयमा दश राज्यहरु थिए त्यस्तै परिपर्तित हुदै सत्र थुमहरु भएका थिए । अर्थात संघीय अवधारणामा लिम्वुवान सञ्चालित थियो । तर अहिले ९ जिल्लाहरुमा विभक्त छन् । वि.सं. २०५८ को जनगणनानुसार लिम्वु ३५९३५३, रार्इ ३०४३७४, वाहुन ४३५६७६, क्षेत्री ४०१६२०, थारु १५४७८१, नेवार १०२१७३, मुस्लिम ११९२२३, यादव १२२५११, तामाङ ११२०११ हरु १ लाख माथिका छन भने अन्य १ लाख मुनिका छन । त्यस्तै ४०८ गाविस, नगरपालिकामा लिम्वु १२१ मा रार्इ ५९, वाहुन ५६, क्षेत्री ५३, थारु ३४ मुस्लिम १९, राजवंशी १७, गनगार्इ ८, मगर ६, तामाङ ५, यादव ५, शेर्पा ४, गुरुङ ३ मा प्रथम संख्यामा रहेका छन् । यर्सथ लिमवुवानमा लिम्वुको स्थान अगाडि रहेपनि अन्य जातिहरुको उपस्थिती पनि उल्लेख्य रहेकोले सवैको अस्तित्वलाई स्वीकार गरेर अघिवढ्नु पर्दछ । सवैलाई समान व्यवहार गर्नु पर्दछ ।

अन्त्यमा लिम्वुवान प्राप्तिको लागि विभिन्न पार्टी विभक्तहरु सवै गोलवन्द भएर लागौं । टुटफुटको राजनिती नगरौं । पद लोलुपता नगरौं । लिम्वुवान पूनस्थापनाको समयसम्म वाहिरी र भित्री शत्रु शक्तिको वहकाईमा नलागि अघि वढौं । अवश्य हाम्रो लिम्वुवान पूनप्राप्ति हुनेछ । यसमा लिम्वुवानको सिमाक्षेत्र र अग्राधिकारलाई सदा ख्याल गरौं । सिमाक्षेत्र भन्नाले नेपालमा अवस्थित लिम्वुवान भूभाग हो । यो पूर्वमा मेची नदी, पश्चिममा (सिस्वा,संखुवा खोला,अरुण तथा सप्तकोशी),उत्तरमा हिमालय या तिव्वत र दक्षिणमा जोगवनी या भारत पर्दछ । यद्धपी लिम्वुवानको सिमाना पूर्वमा टिस्टा नदी हुदै वंगलादेश सिमाना र दक्षिणमा जलालगढ भारतभित्र पर्दछ । अव अग्राधिकार भन्नाले जल, जंगल, जमिन हुदै भाषा, लिपी, धर्म संसकार संस्कृती तथा जातिय पहिचानका कुराहरु पर्दछन् ।लिम्वुवान एकतानै लिम्वुवानको पूनस्थापना हो । यो नारालाई आत्मासाथ गरेर अघिवढौं । यसैले नै दिन्छ लिम्वुवानलाई शत्ति । यही शक्तिले नै लिम्वुवान स्थापना हुनेछ । सेवारो ।

लिम्वुवानी एकता-जिन्दावाद ।

लिम्वुवानी राष्ट्रवाद- जिन्दावाद ।

जय लिम्वुवान ।

लेखक लिम्वुवान राष्ट्रिय मोर्चाका अध्यक्ष हुनुहुन्छ ।