दिल पालुङवा लिम्वु नेपाल कुश्शा
प्रचण्ड यानेकि माओवादी अध्यक्ष भूपू नेपालका प्रधान मन्त्री केही समयअघि सुटुक्क हङकङ आए र जनसरोकार मञ्चको तत्वावधानमा एउटा सार्वजनिक कार्यक्रम पनि गरियो । प्रचण्ड जस्तो व्यक्तित्व 
सुटुक्क आउनु यहाको आयोजकको कमजोरी या माथिको निती निर्देशन हो त्यो सम्वन्धित सरोकारवालाको विषय हो । उनीहरुले सार्वजनिकरुपमा प्रचारमा नल्याउनु हङकङवासी नेपालीहरुप्रति धोका हो भने नेपालको प्रधानमन्त्री भैसकेकाव्यक्ति उनलाई माओवादी भनिनेसाथीहरुले आफ्नो पेवा सम्झीनु चरम संकिर्णता हो । जेहोस प्रचण्ड आए । महरा पनि थिए । त्यस्तै संधै आईरहने मानोज थापा पनि थिए । संधै यस्तो कार्यक्रम हुदैछ भन्ने लिंखा दाई पनि यसपाली चुके । जसोतसो कार्यक्रम सुनेर घरमा नौ वर्षो छोरालाई १० दिने छोरा छोडेर हस्पिटलमै रहेकी श्रीमतीलाई भेटेर कार्यक्रम स्थलतिर आगमन हुंदा सानो हल खचाखक भएको पाईयो र धरानको फिल्म हलमा विधार्थीकालमा फिल्म हेर्न टिकट काट्नको लागि ठेलमठेल गर्दै प्रचण्डको अनुहार हेर्न भ्याईयो । उद्घोषक मित्रले हङकङका केही संघसंस्थाहरुलाई यथास्थानमा आथित्य ग्रहण गर्न लगाए । लिम्वुवानवादीहरुलाई पनि सम्वोधन हुन्छकि भन्ने विचार गर्दा त्यो छाटकांट पाईएन । त्यस्तै केही क्षणमा माओवादी प्रवेस गर्नेको नाम उद्घोषकले पढेर सुनाए । त्यसमा स्वभाविक नै लाग्यो । किनकी प्रायश मान्छेहरु वलेको आगोनै ताप्ने गर्छन् । त्यसवेला आगोवाल्ने मान्छेलाई ताप्न आउनेहरुले याद पनि गर्दैनन् । अर्थात महत्व दिंदैनन् । अस्ती नेपाल गएको समयमा पनि नीर शाहहरु, राजेन्द्र खड्गीहरु प्रवेश भएका थिए । त्यस्तै जग्गा दलाल गर्नेहरु अर्थात दलालीका भाटहरु धेरै माओवादी प्रवेश भएर भूमिगत अवस्थाका सच्चा माओवादी भन्दा ३ फीट माथि उ फ्रेर कुरा गरेको पनि भेटियो । मार्क्सवादको म नजान्नेहरु खरो माओवादी हुंदा प्रचण्डको उपहास पनि सम्झे । पून सम्झे पहिले ०४६ सालमा एमालेमा यस्तै प्रवेश भएको थियो । ती प्रवेशीएका कारण एमालेमा सच्चा कम्युनिस्ट सिद्धान्तमा विचलन आएको थियो । किनकी पार्टीमा प्रवेश गर्नेहरु आआफ्नो स्वार्थमा लिप्त भएर लागेका हुन्छन्-थिए । यदि व्यक्तिगत स्वार्थ नभए तटस्थ पनि वस्न सकिन्छ । फेरी पार्टी प्रवेश धूर्त चतुर खेलाडिहरुले मात्र गर्न सक्छन् । उनीहरु तल्लो वर्गको स्वाभीमानी जनताहरुभन्दा विभिन्न सवालमा अगाडि हुने हुंदा सत्ताको वरीपरी घुम्न सक्छन् । उनीहरुसंग पैसा पनि हुन्छ । पैसाको प्रयोग भएपछि अर्थात मुखमा अम्वक हालेपछि वोल्न सकिने कुरा पनि भएन । त्यसैले मैले देखेको माओवादी पार्टी मदन भण्डारीको वहुदलीय जनवाद जत्तिको हुने कुरामा शंका गर्नु पर्ने देखिन्छ । यो नितान्त उनीहरुको सवालको विषय भएतापनि राजनितिक विष्लेषण मात्र हो । यसै सन्दर्भमा हामीले हङकङ आगमनको सवालमा प्रचण्डसंग लिम्वुवानको वारेमा प्रश्न तेर्स्याउने विचार गरेका थियौं । लिरामो महासचिव अविचन्द्र र्इङनाम र म यसर्थ कार्यक्रममा उपस्थित भएका थियौं । तर त्यहाको माहौल त्यस्तो थिएन । विषेश गरेर हाम्रो आपत्ति माओवादी माथि लिम्वुवानको सवालमा रहेको थियो । कुरा के रहेको थियो भने एक महिना अगाडि माओवादी लिम्वुवानी नेताहरु सभासद हरी खेवा, रमेश लिङदेन र टंक आङवुहाङ आएको समयमा उनीहरुले लिरामोसंग यदि उद्धेष्य घोषणा पत्रमा मेल खाएमा एकता तथा एकिकरण गरौं भनेर प्रस्ताव राखेका थिए । त्यस्कोलागि छलफल गरौं । यदि हाम्रा सिद्धान्तहरु मेल खाएमा आपत्ति नभएको जानकारी गराएका थियौं । यद्धपी हामीले तपाईहरु लिम्वुवानको सिमानामा स्पस्ट भएर आउनुहोस । हामीलाई जसरी भए पनि ९ जिल्लाहरु चाहिन्छ । वांकि कुरा हुदै गर्छ भनेर सामान्य सहमति कायम गरेका थियौं । तर उहाहरु नेपाल फर्केको केही समयपछि माओवादीले राज्य पूनसंरचना आयोगमा दर्ता गरेको प्रस्तावमा लामा, शेर्पा प्रदेश र विजयपुर प्रदेश थपेको पायौं । शेर्पा प्रदेश संभवत सोलुखम्वु क्षेत्र हुदै पूर्वमा संखुवासभा र ताप्लेजुङको हिमाली क्षेत्रलाई इंगीत गरेको हुनुपर्दछ । त्यस्तै विजयपूर क्षेत्र धरान अर्थात पूर्व पश्चिम राजमार्ग सुनसरी, मोरङ र झापा हुनुपर्दछ । यसो हुंदा अहिले लिम्वु लिम्वुवानले आन्दोलन गरेको लिम्वुवान भित्र शेर्पा राज्य, लिम्वुवान, विजयपुर र कोचिला गरि ४ वटा राज्यहरु वन्नेछन् । त्यही माओवादी लिम्वुवानवादी साथीहरु अरुणपूर्वको ९ जिल्लाहरु लिम्वुवान हुनुपर्ने उनीहरुको कुरा व्यक्त गर्छन भने प्रचण्डहरु लिम्वुवानको त्यो भावनालाई कुल्चिन्छन् । यो अवश्य माओवादीको लिम्वुवान प्रतिको सकारात्मक विचार होईन । माओवादी मार्क्सवाद, लेलिनवाद, माओवाद, स्टालिनवाद आदिको रटान दिएर परिक्षामा वस्न लागेकोझैं गर्छन् । तर आफ्नै भूमि लिम्वुवानको वारेमा गहिरो अध्ययन गर्न चाहदैनन् या त निदाएको स्वांङ गर्छन् । वाहुनवादी सोचका प्रचण्डहरु लिम्वुवानको आन्दोलनदेखि अत्तालिएका छन् जसरी हिजो ज्ञानेन्द्र अत्तालिएको थियो । त्यसैले लिम्वुवानलाई उनीहरु सग्लो देख्न चाहदैनन् । तर सत्यको विजय सधैं हुन्छ । यो कम्युनिस्टहरुको मुखैमा झुण्डेको वाक्य हो । त्यही वाक्य लिम्वुवानवादीहरुले पनि प्रयोग गर्न थालेका छन् कि लिम्वुवान पनि सत्य हो । सत्यको विजय डिलोचांडो अवश्य हुनेछ । यसमा जहिल्यै लिम्वुवानीहरुलाई झुक्याउने माओवादीको आवश्यकता पनि पर्दैन । उनीहरु पश्चिम जाने हो । हामी पूर्व जाने । हाम्रो गन्तव्य काठमाण्डौदेखि मुग्लिङसम्म मात्रै मिल्छ । यी यावत कुराहरु लिम्वुवान चाहनेहरुले वुझन आवश्यक छ ।माओवादीमा धेरै लिम्वुहरु लागेका छन् । उनीहरु लिम्वुवानमा लिम्वुनै मूख्य मन्त्री हुने कुरा गर्छन् । लिरामो लगायतको लिम्वुवानी पार्टीहरु लिम्वुवानमा लिम्वुजातिको अग्राधिकार मात्र हुनुपर्छ मूख्यमन्त्री जुनसुकै लिम्वुवानी जाति हुनपाउनेछ भन्ने कुरा गर्छन् । सवै कुराहरु विरोधाभाषपूर्ण छ । नाम नवताउने र्सतमा माओवादी एक सभासद भन्ने गर्छन । अव हाम्रो पार्टी पनि एमालेझैं हुनेपर्यो । भूमिगतमाभन्दा खुला राजनितीमा पार्टी जोगाउन गाह्रो पर्नेरहेछ । त्यस्तै माओवादीले पनि जातिय स्वायत्तावाट पलायनता देखाउन थालेको छ । हुनपनि अहिलेको अत्तालिएको माओवादीले संविधानसभावाट उसले प्रस्ताव गरेको स्वायत्त राज्यहरु निर्माण गर्न नसक्ने देखिन्छ भने अरुको प्रस्तावलाई पारित गर्ने देखिन्छ । किनकी वाहुनवादीहरु माओवादीमा प्रसस्तै छन् । जवसम्म पार्टीमा वाहुनवादको हैकम चल्दछ तव सम्म नेपालमा सच्चा कम्युनिस्ट हुदैनन् । संस्कार र संस्कृतिले वाहुन क्षेत्रीहरु सच्चा कम्युनिष्ट हुन निकै समय पर्खिनु पर्ने देखिन्छ । यसै प्रसंगमा लिम्वुवान चाहने वर्गवादी लिम्वुवानी साथीहरु माओवादी भएका छन् । उनीहरु लिम्वुवान असाध्यै चाहन्छन् । तर उनीहरुको पार्टीले लिम्वुवानलाई निचोरेर सानो र्इकाईमा परिणत गरेका छन् । के उनीहरुलाई यस मानेमा हिनतावोध हुदैन- अवश्य हुन्छ । त्यसैले साथीहरुले आंट गर्नुपर्यो । लक्ष्मण थारु जस्तो लिम्वुवानको लागि माओवादी वाधक हो भनेर वर्गीय सिद्धान्त नछोडि पनि लिम्वुवान आन्दोलनमा लाग्न सकिन्छ । वर्गीय आन्दोलन पनि सवथोक होईन । प्रजातान्त्रिक समाजवादी आन्दोलन पनि गर्न सकिन्छ । लिम्वुवानमा कुन लिम्वु पूंजिपति छ ? कुन लिम्वुले शोषण गरेको छ । तर उनीहरुको जीवन पद्धती समाजवादी छ । माओवादीले व्याख्या गर्न भूलेको साम्यवादी विचारका, व्यवहारका लिम्वुहरु छन् । तर उनीहरुलाई कार्ल्ल मार्क्सनै चाहिन्छ । माओचेतुङनै चाहिन्छ । उनीहरु लिम्वुको मुन्धुम हेर्न चाहदैनन् । येहाङ के हो ? यलम्वर के हो ? दश लिम्वुवान के हो ? वुझन चाहन्नन् । विडम्वना यही रहेको छ । माओवादी जस्तै लिम्वुवान चाहनेहरु एमालेमा पनि छन् । कांग्रेसमा पनि छन् । ताल परेमा हामी लिम्वुवानवादीहरुभन्दा चर्को स्वरमा लिम्वुवान हुनुपर्छ भन्छन् । तर एमालेलेकाले भन्छन् माधव नेपाल र के.पी.ओलीजस्ता पार्टीमा भएकाले प्रस्तावनै ल्याउन सक्दैन । विजय सुव्वा भन्नुहुन्छ लिम्वुवानको के कुरा गरेको थिए । पार्टीले झण्डै सिध्याएको । कांग्रेसकाले गिरीजाले खोई लिम्वुवानको वारेमा वोल्नै चाहदैन । अव के त ? लिम्वुवान लिरामो लगायत लिम्वुवानवादीले ल्याउछौं नि तपाईहरु सघाउनुस भन्दा तपाईहरु गर्दै जानुहोस् हाम्रो पूर्ण सहमत छ भन्न चुक्दैनन् । सहयोग पनि गर्छन् । तर यथार्थमा त्यही पार्टीमा लागेको जस्तो लिम्वुवानी पार्टी मजवुत हुन नसक्ने सत्यता त्यहा पनि लुकेको छ । तर चाहे माओवादीले, चाहे एमाले कांग्रेस जुनसुकैले जेसुकै भने पनि, जतिवटा राज्य वनाएपनि लिम्वुवानको क्रान्ति अगाडि वढिसकेको छ । साथै नेपालमा आदिवासी जनजातिहरुको आन्दोलनले पनि आकार वनाईसकोको छ । जुन आन्दोलनको आधिवेहरीले आजका राजनितीका खेलाडिहरु प्रचण्ड, गीरीजा, माधव नेपालका ठाउमा लिम्वु, रार्इ, गुरुङ, मगर, थारु आदिका नयां अनुहारहरु अवको ५ देखि १० वर्षभित्रमा आईसक्नेछन् । त्यो दिनको धैर्य गर्दै आदिवासीहरु अघि वढ्नुनै श्रेयस्कर हुनेछ । सेवारो ।
सुटुक्क आउनु यहाको आयोजकको कमजोरी या माथिको निती निर्देशन हो त्यो सम्वन्धित सरोकारवालाको विषय हो । उनीहरुले सार्वजनिकरुपमा प्रचारमा नल्याउनु हङकङवासी नेपालीहरुप्रति धोका हो भने नेपालको प्रधानमन्त्री भैसकेकाव्यक्ति उनलाई माओवादी भनिनेसाथीहरुले आफ्नो पेवा सम्झीनु चरम संकिर्णता हो । जेहोस प्रचण्ड आए । महरा पनि थिए । त्यस्तै संधै आईरहने मानोज थापा पनि थिए । संधै यस्तो कार्यक्रम हुदैछ भन्ने लिंखा दाई पनि यसपाली चुके । जसोतसो कार्यक्रम सुनेर घरमा नौ वर्षो छोरालाई १० दिने छोरा छोडेर हस्पिटलमै रहेकी श्रीमतीलाई भेटेर कार्यक्रम स्थलतिर आगमन हुंदा सानो हल खचाखक भएको पाईयो र धरानको फिल्म हलमा विधार्थीकालमा फिल्म हेर्न टिकट काट्नको लागि ठेलमठेल गर्दै प्रचण्डको अनुहार हेर्न भ्याईयो । उद्घोषक मित्रले हङकङका केही संघसंस्थाहरुलाई यथास्थानमा आथित्य ग्रहण गर्न लगाए । लिम्वुवानवादीहरुलाई पनि सम्वोधन हुन्छकि भन्ने विचार गर्दा त्यो छाटकांट पाईएन । त्यस्तै केही क्षणमा माओवादी प्रवेस गर्नेको नाम उद्घोषकले पढेर सुनाए । त्यसमा स्वभाविक नै लाग्यो । किनकी प्रायश मान्छेहरु वलेको आगोनै ताप्ने गर्छन् । त्यसवेला आगोवाल्ने मान्छेलाई ताप्न आउनेहरुले याद पनि गर्दैनन् । अर्थात महत्व दिंदैनन् । अस्ती नेपाल गएको समयमा पनि नीर शाहहरु, राजेन्द्र खड्गीहरु प्रवेश भएका थिए । त्यस्तै जग्गा दलाल गर्नेहरु अर्थात दलालीका भाटहरु धेरै माओवादी प्रवेश भएर भूमिगत अवस्थाका सच्चा माओवादी भन्दा ३ फीट माथि उ फ्रेर कुरा गरेको पनि भेटियो । मार्क्सवादको म नजान्नेहरु खरो माओवादी हुंदा प्रचण्डको उपहास पनि सम्झे । पून सम्झे पहिले ०४६ सालमा एमालेमा यस्तै प्रवेश भएको थियो । ती प्रवेशीएका कारण एमालेमा सच्चा कम्युनिस्ट सिद्धान्तमा विचलन आएको थियो । किनकी पार्टीमा प्रवेश गर्नेहरु आआफ्नो स्वार्थमा लिप्त भएर लागेका हुन्छन्-थिए । यदि व्यक्तिगत स्वार्थ नभए तटस्थ पनि वस्न सकिन्छ । फेरी पार्टी प्रवेश धूर्त चतुर खेलाडिहरुले मात्र गर्न सक्छन् । उनीहरु तल्लो वर्गको स्वाभीमानी जनताहरुभन्दा विभिन्न सवालमा अगाडि हुने हुंदा सत्ताको वरीपरी घुम्न सक्छन् । उनीहरुसंग पैसा पनि हुन्छ । पैसाको प्रयोग भएपछि अर्थात मुखमा अम्वक हालेपछि वोल्न सकिने कुरा पनि भएन । त्यसैले मैले देखेको माओवादी पार्टी मदन भण्डारीको वहुदलीय जनवाद जत्तिको हुने कुरामा शंका गर्नु पर्ने देखिन्छ । यो नितान्त उनीहरुको सवालको विषय भएतापनि राजनितिक विष्लेषण मात्र हो । यसै सन्दर्भमा हामीले हङकङ आगमनको सवालमा प्रचण्डसंग लिम्वुवानको वारेमा प्रश्न तेर्स्याउने विचार गरेका थियौं । लिरामो महासचिव अविचन्द्र र्इङनाम र म यसर्थ कार्यक्रममा उपस्थित भएका थियौं । तर त्यहाको माहौल त्यस्तो थिएन । विषेश गरेर हाम्रो आपत्ति माओवादी माथि लिम्वुवानको सवालमा रहेको थियो । कुरा के रहेको थियो भने एक महिना अगाडि माओवादी लिम्वुवानी नेताहरु सभासद हरी खेवा, रमेश लिङदेन र टंक आङवुहाङ आएको समयमा उनीहरुले लिरामोसंग यदि उद्धेष्य घोषणा पत्रमा मेल खाएमा एकता तथा एकिकरण गरौं भनेर प्रस्ताव राखेका थिए । त्यस्कोलागि छलफल गरौं । यदि हाम्रा सिद्धान्तहरु मेल खाएमा आपत्ति नभएको जानकारी गराएका थियौं । यद्धपी हामीले तपाईहरु लिम्वुवानको सिमानामा स्पस्ट भएर आउनुहोस । हामीलाई जसरी भए पनि ९ जिल्लाहरु चाहिन्छ । वांकि कुरा हुदै गर्छ भनेर सामान्य सहमति कायम गरेका थियौं । तर उहाहरु नेपाल फर्केको केही समयपछि माओवादीले राज्य पूनसंरचना आयोगमा दर्ता गरेको प्रस्तावमा लामा, शेर्पा प्रदेश र विजयपुर प्रदेश थपेको पायौं । शेर्पा प्रदेश संभवत सोलुखम्वु क्षेत्र हुदै पूर्वमा संखुवासभा र ताप्लेजुङको हिमाली क्षेत्रलाई इंगीत गरेको हुनुपर्दछ । त्यस्तै विजयपूर क्षेत्र धरान अर्थात पूर्व पश्चिम राजमार्ग सुनसरी, मोरङ र झापा हुनुपर्दछ । यसो हुंदा अहिले लिम्वु लिम्वुवानले आन्दोलन गरेको लिम्वुवान भित्र शेर्पा राज्य, लिम्वुवान, विजयपुर र कोचिला गरि ४ वटा राज्यहरु वन्नेछन् । त्यही माओवादी लिम्वुवानवादी साथीहरु अरुणपूर्वको ९ जिल्लाहरु लिम्वुवान हुनुपर्ने उनीहरुको कुरा व्यक्त गर्छन भने प्रचण्डहरु लिम्वुवानको त्यो भावनालाई कुल्चिन्छन् । यो अवश्य माओवादीको लिम्वुवान प्रतिको सकारात्मक विचार होईन । माओवादी मार्क्सवाद, लेलिनवाद, माओवाद, स्टालिनवाद आदिको रटान दिएर परिक्षामा वस्न लागेकोझैं गर्छन् । तर आफ्नै भूमि लिम्वुवानको वारेमा गहिरो अध्ययन गर्न चाहदैनन् या त निदाएको स्वांङ गर्छन् । वाहुनवादी सोचका प्रचण्डहरु लिम्वुवानको आन्दोलनदेखि अत्तालिएका छन् जसरी हिजो ज्ञानेन्द्र अत्तालिएको थियो । त्यसैले लिम्वुवानलाई उनीहरु सग्लो देख्न चाहदैनन् । तर सत्यको विजय सधैं हुन्छ । यो कम्युनिस्टहरुको मुखैमा झुण्डेको वाक्य हो । त्यही वाक्य लिम्वुवानवादीहरुले पनि प्रयोग गर्न थालेका छन् कि लिम्वुवान पनि सत्य हो । सत्यको विजय डिलोचांडो अवश्य हुनेछ । यसमा जहिल्यै लिम्वुवानीहरुलाई झुक्याउने माओवादीको आवश्यकता पनि पर्दैन । उनीहरु पश्चिम जाने हो । हामी पूर्व जाने । हाम्रो गन्तव्य काठमाण्डौदेखि मुग्लिङसम्म मात्रै मिल्छ । यी यावत कुराहरु लिम्वुवान चाहनेहरुले वुझन आवश्यक छ ।माओवादीमा धेरै लिम्वुहरु लागेका छन् । उनीहरु लिम्वुवानमा लिम्वुनै मूख्य मन्त्री हुने कुरा गर्छन् । लिरामो लगायतको लिम्वुवानी पार्टीहरु लिम्वुवानमा लिम्वुजातिको अग्राधिकार मात्र हुनुपर्छ मूख्यमन्त्री जुनसुकै लिम्वुवानी जाति हुनपाउनेछ भन्ने कुरा गर्छन् । सवै कुराहरु विरोधाभाषपूर्ण छ । नाम नवताउने र्सतमा माओवादी एक सभासद भन्ने गर्छन । अव हाम्रो पार्टी पनि एमालेझैं हुनेपर्यो । भूमिगतमाभन्दा खुला राजनितीमा पार्टी जोगाउन गाह्रो पर्नेरहेछ । त्यस्तै माओवादीले पनि जातिय स्वायत्तावाट पलायनता देखाउन थालेको छ । हुनपनि अहिलेको अत्तालिएको माओवादीले संविधानसभावाट उसले प्रस्ताव गरेको स्वायत्त राज्यहरु निर्माण गर्न नसक्ने देखिन्छ भने अरुको प्रस्तावलाई पारित गर्ने देखिन्छ । किनकी वाहुनवादीहरु माओवादीमा प्रसस्तै छन् । जवसम्म पार्टीमा वाहुनवादको हैकम चल्दछ तव सम्म नेपालमा सच्चा कम्युनिस्ट हुदैनन् । संस्कार र संस्कृतिले वाहुन क्षेत्रीहरु सच्चा कम्युनिष्ट हुन निकै समय पर्खिनु पर्ने देखिन्छ । यसै प्रसंगमा लिम्वुवान चाहने वर्गवादी लिम्वुवानी साथीहरु माओवादी भएका छन् । उनीहरु लिम्वुवान असाध्यै चाहन्छन् । तर उनीहरुको पार्टीले लिम्वुवानलाई निचोरेर सानो र्इकाईमा परिणत गरेका छन् । के उनीहरुलाई यस मानेमा हिनतावोध हुदैन- अवश्य हुन्छ । त्यसैले साथीहरुले आंट गर्नुपर्यो । लक्ष्मण थारु जस्तो लिम्वुवानको लागि माओवादी वाधक हो भनेर वर्गीय सिद्धान्त नछोडि पनि लिम्वुवान आन्दोलनमा लाग्न सकिन्छ । वर्गीय आन्दोलन पनि सवथोक होईन । प्रजातान्त्रिक समाजवादी आन्दोलन पनि गर्न सकिन्छ । लिम्वुवानमा कुन लिम्वु पूंजिपति छ ? कुन लिम्वुले शोषण गरेको छ । तर उनीहरुको जीवन पद्धती समाजवादी छ । माओवादीले व्याख्या गर्न भूलेको साम्यवादी विचारका, व्यवहारका लिम्वुहरु छन् । तर उनीहरुलाई कार्ल्ल मार्क्सनै चाहिन्छ । माओचेतुङनै चाहिन्छ । उनीहरु लिम्वुको मुन्धुम हेर्न चाहदैनन् । येहाङ के हो ? यलम्वर के हो ? दश लिम्वुवान के हो ? वुझन चाहन्नन् । विडम्वना यही रहेको छ । माओवादी जस्तै लिम्वुवान चाहनेहरु एमालेमा पनि छन् । कांग्रेसमा पनि छन् । ताल परेमा हामी लिम्वुवानवादीहरुभन्दा चर्को स्वरमा लिम्वुवान हुनुपर्छ भन्छन् । तर एमालेलेकाले भन्छन् माधव नेपाल र के.पी.ओलीजस्ता पार्टीमा भएकाले प्रस्तावनै ल्याउन सक्दैन । विजय सुव्वा भन्नुहुन्छ लिम्वुवानको के कुरा गरेको थिए । पार्टीले झण्डै सिध्याएको । कांग्रेसकाले गिरीजाले खोई लिम्वुवानको वारेमा वोल्नै चाहदैन । अव के त ? लिम्वुवान लिरामो लगायत लिम्वुवानवादीले ल्याउछौं नि तपाईहरु सघाउनुस भन्दा तपाईहरु गर्दै जानुहोस् हाम्रो पूर्ण सहमत छ भन्न चुक्दैनन् । सहयोग पनि गर्छन् । तर यथार्थमा त्यही पार्टीमा लागेको जस्तो लिम्वुवानी पार्टी मजवुत हुन नसक्ने सत्यता त्यहा पनि लुकेको छ । तर चाहे माओवादीले, चाहे एमाले कांग्रेस जुनसुकैले जेसुकै भने पनि, जतिवटा राज्य वनाएपनि लिम्वुवानको क्रान्ति अगाडि वढिसकेको छ । साथै नेपालमा आदिवासी जनजातिहरुको आन्दोलनले पनि आकार वनाईसकोको छ । जुन आन्दोलनको आधिवेहरीले आजका राजनितीका खेलाडिहरु प्रचण्ड, गीरीजा, माधव नेपालका ठाउमा लिम्वु, रार्इ, गुरुङ, मगर, थारु आदिका नयां अनुहारहरु अवको ५ देखि १० वर्षभित्रमा आईसक्नेछन् । त्यो दिनको धैर्य गर्दै आदिवासीहरु अघि वढ्नुनै श्रेयस्कर हुनेछ । सेवारो ।
No comments:
Post a Comment